یاس عمامه ای
قبل از خرید عمده نهال یاس عمامه ای بهتر است کمی در مورد یاس عمامه ای اطلاعات کسب کنیم. با توجه به قیمت بالاتر یاس عمامه ای نسبت به یاس رازقی بهتر است بدانیم که یاس عمامه ای گیاهی پایا و به صورت پیچ مانند به ارتفاع 2 تا 5 متر برگ بدون کرک و متقابل با تقسیمات شاخه ای شامل سه زوج برگچه و نیزه ای نوکدار است. با تکیه به قیم تا ارتفاع 5 متر نیز رشد می کند.
سطح سایه دهی و تراکمش
بسته به هرس و تربیت، اگر به صورت آلاچیق تربیت شود دارای سایه دهی خوبی می باشد ولی اگر به دیوار تکیه داده شود شکل دیوار را به خود میگیرد. مقاومت آن نسبت به کم آبی و شوری خصوصا پس از انتقال کم است و مقاومت نسبت به آفات و امراض تا حدی زیاد است و توقع آن در رابطه با حاصلخیزی خاک زیاد است.
دارای دو دوره گلدهی می باشد. گلدهی بهاره و گلدهی پاییزه. گلدهی بهاره معمولا از اوایل اردیبهشت شروع می شودو گلدهی پاییزه نیز از آبانماه شروع می شود. تراکم گلها در گلدهی پاییزه بیشتر از گلدهی بهاره است.
بطور طبیعی و هرس نشده هرستاله از سطح خاک ساقه های جدید رشد کرده و تشکیل تاج گیاه را می دهند اما بسته به هرس و تربیت معمولا گیاهی است با انشعابات یا شاخه های کم و بیش نازک. تنه منفرد و یا تقریبا منشعب در بخش فوقانی گیاه به صورت درختچه یا بوته مانند سخت و خیزرانی و یا تقریبا بالا رونده به نظر می رسد.
در مناطق گرمسیر دارای برگریزی تدریجی است این گیاه نسبت به سرما حساس بوده و در بعضی سالها که یخبندان باشد برگها از فرط سرما سیاه می شوند در اوج گرمای تابستان نیز تا حدی از تراکم برگها کاسته می شود. این درختچه مخصوص مناطق معتدله می باشد و پراکنش آن در شمال غربی جنوب شرقی تهران و در خوزستان نیز در محوطه ها دیده می شود.
برای کاشت در پارکهای شهری م میدانها تحت شرایط خاص مناسب می باشد و برای منازل عالی و برای کاشت در کنار خیابان و وسط بلوار و پارکهای جنگلی و کمربند سبز مناسب نیست.تکثیر یاس چمپا یا عمامه ای توسط قلمه، خواباندن و پاجوش صورت میگیرد. در روش خواباندن پس از گذشت یکسال از خواباندن ساقه و ریشه دار شدن آنرا از بوته مادر جدا کرده و به محل دائمی کاشت منتقل می کنند. در روش قلمه گیری قلمه را اسفند در خزامه شاسی کاشته و بعد از یکسال منتقل می شوند.
گل یاس رازقی انواع مختلفی دارد و دو نوع نهال گل یاس رازقی به نام های یاس رونده( یاس درختی نیز نامیده می شود) و نهال یاس عمامه ای( گل آن شبیه عمامه است) در نهالستان سبزینه موجود است. گل یاس رازقی Jasminum sambac درختچه ای کوچک با برگ های براق به رنگ سبز تیره و معطر است و دارای گل های کوچک سفید از جنس Jasminum و خانواده Oleaceae است. هرچند در زبان انگلیسی به عنوان یاسمن عربی شناخته می شود، ولی بومی عربستان نیست و زیستگاه های اصلی آن آب و هوای مرطوب استوایی جنوب شرق آسیا است ولی در آب و هوای منطقه خاور میانه نیز رشد خوبی دارد.گل یاس رازقی، گل ملی فیلیپین و یکی از سه گل ملی اندونزی شناخته شده است. بررسیهای دقیق آزمایشگاهی نشان داده است که مقدار عطر گل رازقی و تیره یاس ها در ساعات اولیه بامداد نخستین روز شکفتن گل، ( حدود ساعت هشت ) بیشتر از همه اوقات است. نوع Grand duke of Tuscany یا همان یاس عمامه ای معطرترین و بزرگترین یاس رازقی در بین 6 گونه اصلی خانواده یاس رازقی است. اندازه گل یاس عمامه ای حدود 5 سانتی متر خواهد شد.
امروزه پرورش آن بصورت گلدانی در استانهای گیلان ، مازندران ، فارس و خوزستان بیشتر متداول است. در استانهای جنوبی و مناطقی که خطر سرمازدگی وجود ندارد، یاس رازقی را در هوای آزاد پرورش می دهند و ساقه های نازک یاس رونده را به داربست یا دیوار می بندند. گل یاس درختی یا یاس رونده ۰٫۵ تا ۳ متر ارتفاع دارد. دلیل استفاده از این گل در فضای سبز گل های جذاب و معطر آن است. بوته گل رازقی پر شاخ و برگ و نیمه بالارو است. برگهای آن دائمی، صاف، بیضی شکل و بی کرک با گلهای درشت، پُر پَر است که از نیمه اردیبهشت به بعد در طول مدت تابستان گلهای آن مرتبأ شکفته می شوند و هر گل حدود یک هفته تا ده روز دوام دارد.
در استانهای کرانه دریای خزر که هوای زمستانی سرد است، باید یاس رازقی را از گزند سرما محفوظ داشت و آنرا به مکان های پوشیده منتقل نمود و در مناطق سردتر نگهداری این گل جز در گلخانه میسر نیست. چون یاس رازقی از گروه نباتات آهک گریز می باشند، خاک گلدان آنها باید بکلی فاقد مواد آهکی بوده و حتی آبی که به آنها داده می شود نباید قلیائی و دارای مواد آهکی باشد. دفعات آبیاری یاس رازقی به مقتضای فصل و درجه حرارت محیط فرق می کند. در تابستان بویژه در موسم گل دادن باید روزی یکبار به آن آب داد. قبل از موقعیکه غنچه گلها ظاهر شود بهتر است بوته گل را با کود تقویت نمود تا گل های بیشتری شکوفا شوند.
